Massaal

asd;lk;k;skf kl;ks dfksl;fk

Een oude broeder uit onze gemeente belde mij. Ik kende hem niet, maar hij vertelde dat hij vanuit de zuivelfabriek mijn vader nog gekend had. Er ontspon zich een heel leuk en hartelijk gesprek, niet alleen over de zuivelfabriek van weleer, maar ook over de kerk in Aalten. ‘Mijn vrouw en ik hebben ons altijd heel erg thuis gevoeld in de Gereformeerde Kerk van weleer. Maar ja, het is nu zo anders, ook in de kerkdiensten.’ Ik kon niet anders dan bevestigen dat er veel veranderd is. In mijn jonge jaren kon het met bepaalde gelegenheden zo vol zijn in het kerkgebouw, dat ik na afloop van de dienst volwassenen tegen elkaar hoorde zeggen: ‘Zee hingen d’er joo met de benen buuten! Zo drok was ‘t!’ Dat massale had wel wat. Later, toen ik actief was als dominee, leerde ik ook de keerzijde kennen. Mensen die van buitenaf komen, voelen zich dikwijls verlaten in de massa. Niemand spreekt hen aan, een gevoel van eenzaamheid bekruipt hen, ze voelen zich niet gezien, met als gevolg dat ze nooit meer terugkomen. Daarom ben ik er ook nooit een voorstander van geweest om te snel kerkdiensten samen te voegen. Juist in een kleinere groep weten mensen zich gekend door de ander.